شبکه چیست؟ معرفی انواع شبکه‌های کامپیوتری (LAN، WAN، MAN)

در دنیای دیجیتال امروز، شبکه‌های کامپیوتری ستون فقرات ارتباطات اطلاعاتی هستند. از اتصال ساده دو کامپیوتر گرفته تا زیرساخت‌های عظیم اینترنت، همه به نوعی شبکه وابسته‌اند. در این مقاله به زبان ساده توضیح می‌دهیم که شبکه چیست، چه انواعی دارد و هر نوع چه کاربردهایی دارد.

📌 شبکه چیست؟

شبکه کامپیوتری مجموعه‌ای از دستگاه‌ها (مانند کامپیوتر، سرور، روتر، سوئیچ و...) است که از طریق رسانه‌های ارتباطی (کابل، وایرلس و...) به هم متصل شده‌اند تا داده‌ها را با یکدیگر تبادل کنند.

هدف اصلی شبکه‌ها:

اشتراک‌گذاری منابع (پرینتر، فایل، اینترنت)
ارتباط سریع و امن بین کاربران
مدیریت متمرکز اطلاعات و سرویس‌ها

🧭 انواع شبکه‌های کامپیوتری

شبکه‌ها بر اساس محدوده جغرافیایی و نوع اتصال به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند. سه نوع رایج آن عبارتند از:

1. 🌐 شبکه محلی (LAN - Local Area Network)

LAN رایج‌ترین نوع شبکه است که در محدوده کوچک مثل یک خانه، شرکت یا مدرسه استفاده می‌شود.

ویژگی‌ها:

سرعت بالا (معمولاً بین 100Mbps تا 10Gbps)
هزینه پایین راه‌اندازی
مدیریت ساده
اتصال از طریق کابل اترنت یا وای‌فای

مثال: شبکه داخلی یک شرکت که کامپیوترها، پرینترها و سرور فایل را به هم متصل می‌کند.

2. 🏙️ شبکه شهری (MAN - Metropolitan Area Network)

MAN شبکه‌ای است که چندین LAN را در یک شهر یا منطقه بزرگ به هم متصل می‌کند.

ویژگی‌ها:

پوشش جغرافیایی متوسط (چند کیلومتر تا ده‌ها کیلومتر)
مناسب برای سازمان‌های بزرگ با چند شعبه در یک شهر
معمولاً از فیبر نوری یا لینک‌های پرسرعت استفاده می‌شود

مثال: اتصال شعب مختلف یک بانک در سطح شهر تهران به یک دیتاسنتر مرکزی.

3. 🌍 شبکه گسترده (WAN - Wide Area Network)

WAN بزرگ‌ترین نوع شبکه است که مناطق جغرافیایی بسیار وسیع را پوشش می‌دهد—حتی کشورها و قاره‌ها.

ویژگی‌ها:

سرعت متغیر بسته به زیرساخت
پیچیدگی بالا در مدیریت و امنیت
استفاده از خطوط تلفن، فیبر نوری، ماهواره و اینترنت

مثال: اینترنت، که میلیون‌ها شبکه LAN و MAN را در سراسر جهان به هم متصل می‌کند.

⚖️ مقایسه LAN، MAN و WAN

ویژگی‌ها	LAN	MAN	WAN
محدوده	کوچک (اتاق یا ساختمان)	متوسط (شهر یا منطقه)	بسیار وسیع (کشورها و قاره‌ها)
سرعت	بسیار بالا	بالا	متغیر و نسبتاً پایین
هزینه راه‌اندازی	پایین	متوسط	بالا
پیچیدگی مدیریت	ساده	متوسط	پیچیده

✅ نتیجه‌گیری

شناخت انواع شبکه‌ها به شما کمک می‌کند تا زیرساخت مناسب برای کسب‌وکار یا پروژه خود را انتخاب کنید. اگر در حال طراحی یک سیستم داخلی هستید، LAN بهترین گزینه است. برای اتصال شعب مختلف در یک شهر، MAN مناسب‌تر است. و اگر به ارتباط جهانی نیاز دارید، WAN انتخاب شما خواهد بود.